Although I promised that the post of today would be devoted to John of Ripa and his position about future contingency, I have realized that something was missing, and in particular about the prolific school of Oxford. Thus the post of today is dealing with William Crathorn. In particular we will see:
- Introduction to his philosophical positions;
- Presentation to his position about contingency
- Text: Questions on the First Book of the Sentences, q. 19 (full text)
William's position is certainly very interesting. Although dominican friar he follows very little, like his confriar and contemporary Robert Holcot, the thought of Thomas Aquinas. On the contrary he's more interested in philosophy of language and in applying the new logical attitude towards theology strongly introduced by Ockham. His Lectures on the Sentences are a clear example of this new theological habit, as it is shown by either the structure or the contents of his work, and describe a philosopher and theologian more interested in opinions and in theoretical contentes rather than in disputes among the religious orders.
His work on the First Book of Sentences is simply divided in questions and each of them is concerned in philosophical problems arose in theological matter rather than in the theological issues in itself; any effort to reconstruct the Lombard's basic text under William's questions would be worthless, because William is concerned in defining the epistemological and psicological properties of theology, its scientific and moral character, in understanding how the rules of logic and philosophy of language applies in theology.
To the best of my knowledge, Crathorn has left us no more than the Questions on the (first book of) Sentences. Truth to tell, I would not expect more from him, nor a philosophical treatise. On the other hand his Questions are very dense and it would be difficult to say more. In addition this is coherent with a new attitude in lecturing on the Sentences, according to which a greater effort was put mainly on the first Book, with Prologues more and more challenging, whereas the other ones were discussed only cursorily.
Crathorn, like Holcot, Wodeham, Chatton and others, participated to the famous debates in Oxford to define the proper object of knowledge. This debate was of broad interest between scholastici, but in Oxford it was specifically focused in defining the proper object of scientific knowledge. Crathorn's definition of scientific knowledge is interesting because he's not concerned in defining "what" is or can be object of scientific knowledge or of primary knowledge, as many philosophers did before him, but rather in defining "how" an object can be scientifically known. In William's opinion the scientific knowledge is more than the object known or the proposition about it, but it is rather the complex interaction of premises, reasons and inferring rules surrounding the proposition that permit us to give or deny our assent about it. The scientific knowledge requires not only that the object is well defined or the proposition is distinct and not confused, but also that we can easily manage to work out how to verify this proposition, the conformity between it and our previous knowledge and the possibility of inferring coherent and expected consequences, which could be equally inferred by other propositions. This point has of course great consequences in theology, because what defines the scientifical behaviour of theology is neither the formal demonstration or procedure that can be applied nor the degree of certitude or self - consistence of a proposition concerning God, but the way by which we assent to a system of proposition and procedure and we infer consequences widely concerning our general attitude towards nature, ethics and pure speculation. It's not particularly important what we can know in itself, nor if it's an article of faith, but it is important to realize if and how that article can or not truly become an article of our assented knowledge or faith, or rather if we can accept it with coherence and infer something from it without surprize or without struggling about the formal procedure and the consequences of our understanding.
This attitude is fundamental in Crathorn's system. Nothing can be known in itself and it would not be important if it were only known in itself. The knowledge about systems of things comes throughout a consequence of understanding, the so called "multiplication of species", according to which a thing is known by means of a procession of species starting from the thing, going through the physical domain and then the intellectual domain, and ultimately giving a species of knowledge. What ultimately causes knowledge is not the original object, from wich the procession and the multiplication of species began, but the species immediately before the last one. The propagation and multiplication of species in this process is both of natural and intellectual nature, it is not a straight forward pathway but it has to be conceived as the transformation that knowable content must undergo to become formally adequated and effective to be actually known. The species is both the cause and the likeness or the effectiveness to be cause of knowledge because what we really perceive, i.e. the species or concept, is the representation and the likeness of being represented. This adequation is, for Crathorn, not merely objective but, and mainly, formal, because the ultimate species is actually known because it is finally of the same quality of the act of understanding; in other words, the presence of the species in the mind is not though as intellectual, but as qualitatively present and formally (or subjectively) affecting the mind. Thus, when Crathorn speaks about the mental nature of the species, he is not speaking about its intellectual presence, he's not dealing with its objective content, but about its qualitative action or formal content on the mind.
Among the most fashinating consequences of this doctrine, we find that Crathorn was concerned in accurately define where a species of knowledge finds its formal adequation and affective action in the brain; therefore he defines the phantastic cell, place of sensitive imagination, the syllogistic cell, place of concepts and formal reasoning, and the memorial cell, where memories are kept. Secondly, a strict consequence coming from considering the qualitative adequation as condition of actual knowledge is that, when we know something, our mind (or brain) becomes the material substrate, or cause, of the essential qualities of the known object. This explains clearly how Crathorn intends the process of knowledge. The essence of an object is propagated through a procession of species and becomes more and more formally adequated to determine qualitatively the act of knowledge and, therefore, form of mind. The act of knowledge has mind as substrate, or matter, and the image of the object's essence, or ultimate species, as quality. For example he says that a mind conceiving a white object, or which is thinking about is being white, is white in itself.
This does not mean that the whole essence of an object is turned into species so that the mind would be the material substrate for the whole form of the object, because Crathorn says that species resembles only qualities of substances. The mind remains mind, but it becomes qualitatively adequated to the object.
This could have in turn a remarkable theological consequence. What happens infact when a beatific vision occurs? Since the beatific vision is the actual, or immediate and not habitual, vision of the divine essence, should the intellect become qualitatively consistent with the divine essence, and therefore divine itself? Crathorn's answer can be deduced by its position about qualitative adequation. Only a qualitative adequation can occur between the object and its representative species. Therefore he denies explicitely any form of quantitative adeguqation, and infact our intellect can think about infinty of god without becoming infinite in itself. According to Crathorn, our ability to conceptualize is limited to natural concepts of qualities, which in being conceived become qualities of the soul.
Crathorn and Contingency
William's discussion about contingency is very interesting. Infact, it touches briefly but with great efficacy some contepts we have covered so far. In particular, the truth of a proposition requires not only the correspondance between what is enunciated and the real state of things, but also to be mentally formed and conceivable.
In addition it is worthy to notice that his solution is very subtle and original. At first, he seems to follow Scotus by saying that everything outside God is contingent but he refuses to say that God can act somehow contingently, like Scotus said about the divine free will. According to Crathorn there is a complete distinction between God, who is absolutely necessary, and what is outside God, which is totally contingent. The heart of his discussion is that we must carefully distinguish between the contingency of what is enounced and the contingency of the proposition. This implies that there are two distinct orders of signified contingency. The contingency signified by man, that can be formally or objectively contingent; a true proposition can be contingently true either because it is true but its reality is contingent and can not to be in the future or because it is true now and could be false. This latter does not mean that it could be false because in the future there will be a difference between what the enunciation and the thing, because the future does not have reality at all. A proposition about contingency can be assented or denied only if it is about present reality, which is contingent as well; but if it is true now, it is true in itself because what really matters is its formal contingency and not its objective content. Only the time allows to assent or deny the contingent content of a proposition, until the temporal contingency of the proposition matches the temporal contingency of what is signifies and the assent can be given or not.
===================================================================
Full text: William Crathorn - Quaestiones in Primum Sententiarum - q. 19
Quaestio XIX
Utrum deus cognoscat necessario futura contingentia
Quod non videtur, quia sit a aliquod futura contingens; si deus necessario cognoscat a esse futurum, haec est necessaria; Deus cognoscit a esse futurum. Tunc sic: Deus cognoscit a esse futurum, igitur a est futurum. Consequentia est necessaria et antecedens est necessarium, igitur et consequens. Igitur a esse futurum est necessarium et non contingens; igitur a non est futurum contingens. Istud conseqeuns est falsum et contra positum; igitur id, ex quo sequitur. Igitur deus non necessario cognoscit futurum contingens.
Secundo sic: Sit a contingens futurum, si deus cognoscat a esse futurum, deus cognovit a esse futurum, quandocumque a fuit futurum. Sed si a est contingens futurum, ab aeterno fuit contingens futurum. Igitur a esse futurum fuit cognitum a deo ab aeterno. Sed sequitur a esse futurum fuit cognitum a deo ab aeterno; igitur a est futurum. Antecedens est necessarium, quia est de praeterito, igitur consequens; igitur a necessario est; igitur a non est futurum contingens.
Ad oppositum: Eadem est cognitio, qua deus cognoscit necessaria et contingentia. Sed cognitio dei, qua cognoscit necessaria, est necessaria; igitur cognitio dei, qua cognoscit contingentia, est necessaria; igitur deus futura contingentia necessario cognoscit.
Circa istam quaestionem sic procedam: Primo ostendam, quid est veritas propositionis, secundo quid est futurum contingens, tertio probo aliquas conclusione set dicam ad argomenta, quae fiunt contra conclusiones illas, quarto dicam ad quaestionem.
quid est veritas propositionis
Quantum ad primum dico sicut alias: Veritas propositionis est ipsa propositio vera et non aliqua qualitas superaddita propositioni verae, sive dicitur propositio vera, quia est vera res, sive dicitur vera, quia est verum signum. Tamen propositionem esse veram per modum signi veri vel sicut signum verum plura requiruntur. Primo requiritur quod ipsa propositio sit scripta vel provata vel formata mentaliter, quia id, quod non est propositio, non est propositio vera. Secundo requiritur quod propositio sita b aliquo concepta vel intellecta, quia si propositio est verum signum, alicui intelligenti est verum signum, et omne id, quod est signum, alicui intelligenti est signum, et quod nulli intelligenti est signum, non est actu signum. Tertio requiritur quod sit vel fuerit vel est, sicut propositio significat. Et istis tribus stantibus sequitur necessario quod propositio sit vera respectu illius significati et quod intelligenti sit verum signum, qui illa proposizione utitur ut signum illius significati.
quid est futurum contingens
Secundo videndum est quid est futurum contingens et ad utrumlibet. Et videtur mihi quo disti termini imponuntur ad supponendum pro omni eo,quod non est sed erit, et possibile est ipsum essse et possibile est ipsum non esse. Ens vero contingens vel esse contingenter dicitur id quod est, quod licet sit impossibile non esse, dum est, tamen possibile fuit ipsum non esse, et possibile est, ipsum non fore. Contingens praeteritum vel fuisse contingenter dicitur id, quod licet impossibile sit non fuisse, potuit tamen non fuisse. Dicitur igitur aliquid esse contingenter et aliquid fuisse contingenter et aliquid fore contingenter; et id vocatur futurum contingens ad utrumlibet, quod licet sit futurum et per consequens possibile esse, tamen possibile est ipsum non esse.
conclusiones
Ex istis sequuntur aliquae conclusiones.
concl. 1-3; omne esse praeter deum est contingens
1. Prima est quod omne, quod est, excepto deo, est contingenter. Patet quia omne id est contingenter, quod potuit non fuisse et poterit non esse. Sed omne quod est aliud a deo, aliquando potuit non fuisse et poterit aliquando non esse. Igitur omne quod est aliud a deo, est contingenter.
2. Secunda conclusio est quod omne, quod fuit aliud a deo, fuit contingenter, quia omne quod fuit et potuit nonn fuisse et non fore, fuit contingenter. Sed omne quod fuit, si fuit aliud a deo, aliquando poterat non fuisse et poterat non fore. Igitur omne quod fuit aliud a deo, fuit contingenter.
3. Termia conclusio est: Quod omne, quod erit aliud a deo, contingenter est, patet sic, quia omne, quod est aliud a deo, poterit non esse; igitur omne, quod est aliud a deo, contingenter erit. Et si dicitur quod ortus solis necessario erit cras, igitur aliquid a deo erit et tamen necessario erit, dicendum quod ortus solis contingenter erit cras, si erit, et non necessario, quia posset non esse; licet enim sol non possit cras non oriri conservato universo in cursu solito, universum tamen conservabitur a deo in cursu solito contingenter et non necessario, et ideo sol contingenter orietur.
concl. 4: nullum futurum contingens est reale>
4. Quarta conclusio est quod nullum futurum contingens ad utrumlibet est aliquid reale, quia isti termini imponuntur ad supponendum praecise pro illis, quae non sunt sed erunt, possent tamen non esse. Igitur nihil quod est, est proprie loquendo futurum contingens ad utrumlibet. Unde si a est futurum contingens ad utrumlibet, a non est, sed erit, licet possibile sit ipsum non fore et licet a sit modo futurum contingens ad utrumlibet, tamen pro illo instanti, quo erit verum dicere: a est, a non erit futurum contingens ad utrumlibet.
concl. 5-12: quomodo differt propositio de cintingentin a propositione contingenti
5. Quinta conclusio est quod nulla propositio est futurum contingens ad utrumlibet, quia omne id, quod est propositio, est actualiter et non solum in potentia. Sed nullum futurum contingens ad utrumlibet est actualiter, sed potentia solum; igitur nulla propositio est futurum contingens ad utrumlibet. Unde si a sit futurum contingens ad utrumlibet et ista propositio scribatur: ‘A erit’, licet significet futurum contingens ad utrumlibet et formetur de futuro contingenti ad utrumlibet, tamen non est futurum contingens ad utrumlibet.
6. Sexta conclusio est quod hoc complexum verum: ‘A erit’, non est verum contingens ad utrumlibet nec veritas ipsius est veritas contingens ad utrumlibet, licet sit de contingenti ad utrumlibet.
7. Septima conclusio quod omnis propositio vera contingenter est vera, quia omnis propositio potuit non fuisse vera et poterit non esse vera; igitur omnis propositio vera contingenter est vera. Antecedens probo, quia omnis propositio potuit non fuisse propositio et poterit non esse propositio et per consequens potuit non fuisse vera et poterit non esse vera.
8. Octava conclusio est quod omnis propositio, quae fuit vera, contingenter fuit vera, quia potuit non fuisse vera, sicut potuit non fuisse propositio.
9. Nona conclusio est quod omnis propositio futura vera vel quae erit vera, contingenter est vera. Haec patet, quia omnis propositio,
10. Decima conclusio est quod aliquae propositiones, si formentur et concipiantur ut signa aliquorum, ista duo non stant simul quod tales propositiones sunt formatae et intellectae modo praedicto et quod sint falsae respectu illorum significatorum, sicut patet de istis: ‘Deus est’; ‘deus erit’; ‘deus fuit’. Sed ex hoc non sequitur quod non sint contingenter verae, quia contingenter sunt formatae et possibile fuit ipsas non formari.
11. Undecima conclusio est quod ista consequentia non valet: Istae propositiones: ‘Deus est’; ‘seus erit’; ‘deus fuit’, sunt verae contingenter; igitur deus est contingenter, fuit contingenter, erit contingenter, quia antecedentia illarum consequentiarum sunt vera et consequentia falsa. Et certum est quod verum non infert falsum; igitur etc.
12. Duodecima conclusio est quod tales consequentiae non valent: ‘Haec propositio: A erit, si formetur, est vera’; et ista duo non stant simul: ‘Haec propositio: A erit, est formata et est falsa; igitur necessario a erit’, quia sit a futurum contingens ad utrumlibet et sit b instant futurum, in quo a primo erit, in nullo instanti citra b stanti sta duo simul quod haec propositio: ‘A erit’, sit formata et sit falsa, quia ut patet ex praemissis ad hoc quod haec propositio sit vera: ‘A erit’ in quodlibet instanti citra b, non requiruntur plura quam quod propositio sit formata et intellecta ut signum futuritionis opsius a et quod a sit futurum et quod a posse non fore in b. Si igitur in quolibet instanti citra b haec propositio: ‘A erit’ sic intelligatur modo praedicto et in quolibet instanti citra b a est futurum in b et in quolibet instanti citra b a potest non fore in b, in quolibet instanti citra b haec erit versa: ‘A erit’. Nec posset deus suppositis praedictis ipsam falsificare in aliquo instanti cirìtra b.
concl. 13-15: quomodo erit propositio de contingenti vera vel falsa
13. Decima tertia conclusio est quod si a est futurum contingens ad utrumlibet in b, ad hoc quod haec sit vera in aliquo instanti citra b: ‘A erit’, requiritur quo dilla propositio sit formata et intellecta in illo instanti et quod in illo instanti a sit futurum in b et quod in illo instanti a possit non esse in b; quia tres primae condiciones requirantur, patet ex dictis, quod ultima requiratur scilicet quod a possit non esse in b in eodem instanti citra b, in quo haec vera: ‘A erit?, quia per positum a est futurum contingens ad utrumlibet. Igitur ad hoc quod haec sit vera in aliquo instanti citra b; ‘A erit’, requiritur quod pro eodem instanti a possit non esse. Sicut enim istam esse veram: ‘Aliquod futurum contingens ad utrumlibet erit’, implicat ipsum posse esse et posse non esse, sic istam esse veram pro aliquo instanti: ‘A erit’, implicat pro eodem instanti, a posse esse et a posse non esse, ex quo a imponitur ad significandum id idem quo disti termini, futurum contingens ad utrumlibet’. Igitur ad hoc quod haec sit vera pro aliquo instanti: ‘A erit’, requiritur quod pro eodem instanti a possit non esse. Igitur ista: ‘A erit’ infert istm: ‘A potest non esse’, et istam esse veram: ?A erit’, infert istam esse veram: ‘A potest non esse’, supposito quod a sit futurum contingens ad utrumlibet, sicut suppositum est.
14. Decima quarta conclusio est quod posse a esse vel hanc esse veram: ‘A potest non esse’, non infert hanc posse esse falsam: ‘A erit’. Probo quia consequens esse verum non infert antecedens posse esse falsum. Quando enim consequentia aliqua est bona, ex hoc quod consequens est verum non potest concludenti quod antecedens potest esse falsum, sicut patet in ista: ‘Homo currit’; igitur homo movetur’. Ex hoc enim quod haec est vera: ‘Homo movetur’, non sequitur quod haec posset esse falsa: ‘Homo currit’. Ista enim consequentia nihil valet: Haec est vera: ‘Homo movetur; igitur haec potest esse falsa: Homo currit’. Licet enim haec possit esse falsa: ‘Homo currit’, non tamen sequitur ipsam posse esse falsam, et hoc quia ista, quae est suum consequens, est vera: ‘Homo movetur’. Sed ista: ‘A erit’, si est vera, infert istam esse veram: ‘A non posset esse’: tenet enim consequentia erga me. Igitur ex hoc est vera: ‘A potest non esse’, non potest concludi quod haec potest esse falsa: ‘A erit’, si a erit ey haec propositio: ‘A erit’ formetur et intelligatur modo praedicto.
15. SDecima quinta conclusio est quo dista consequentia non valet: Ista propositio: ‘A erit’, si formetur in aliquo instanti citra instans vel tempus, in quo erit a, est vera, et impossibile est quod sit falsa pro aliquo instanti citra b stante formatione; igitur a necessario erit. Illa consequentia non valet nec aliqua consimilis facta in materia consimili, et hoc patet a simili: Sit a aliquid a deo contingenter et libere productum sicut anima beati Petri vel aliquid tale, quod aliquando fuit futurum contingens ad utrumlibet; tunc sit: Ista propositio: ‘A fuit’, vel ista: ‘A fuit productum’, si formetur, est vera et deus non posset facere quod praedicta propositio formata et intellecta modo supradicto sit falsa respectu illius significati in aliquo instanti futuro vel quod ipsa formata fuisset falsa in aliquo instanti creationis vel productionis ipsius a. Et tamen ex hoc non sequitur quod necessario a fuit productum, quia cum hoc stat quod a contingenter et libere fuit a deo productum. Ita est in proposito. Supponatur quod a sit futurum contingens ad utrumlibet producendum in b instanti futuro et sit instans futurum ad mille annos. Si ista propositio: ‘A erit in b’, fuisset scripta et conservata a deo ab aeterno, ab aeterno fuisset vera, nec deus de tota potentia sua potuit ipsam falsificare in aliquo instanti praeterito vel aliquo modo ferisse quod non fuisset vera in aliquo instanti praeterito ipsa proposizione non corrupta sed conservata in eodem instanti. Et si ponatur quo dilla propositio: ‘A erit in b’, conservetur usque ad b instans, in quo creabitur a, huic positioni non est compossibile quod praedicta propositio sit falsa in aliquo instanti citra b, et tamen hoc non infert quod a necessario erit in b vel quod a necessario producetur in b. Cum hoc enim stat quod a erit contingenter et quod a est futurum contingens ad utrumlibet producendum in b instanti futuro contingenter.
Similiter ad advertendum est unum rationabile et utile ad propositum. Si a, quod ponitur esse futurum contingens ad utrumlibet producendum in b instanti futuro, producatur adveniente b et presente b posita productione ipsius ain b, solo lapsu ipsius b instantis, in quo a producetur, ista propositio. ‘A erit in b’, si conservetur usque b inclusive et in aeternum, post b falsificabitur. Et impossibile est quod deus verificet e team in aliquo instanti post b scilicet istam: ‘A erit in b’. Impossibile est enim quod sit vera ex tunc.
Loco conclusione 16: De condicione temporis in propositione contingenti
<16> Ex istis sequuntur aliquae conclusiones ad propositum. Supponatur ut prius quod a sit futurum contingens ad utrumlibet producendum in b instanti futuro ad mille annos et ponatur quod istae istae propositiones: ‘A erit in b’; ‘a non erit in b’; ‘a fuit in b’; ‘a non fuit in b’; fuissent scriptae et conservatae a deo ab aeterno et wuod conserventur in aeternum. Isto posito sequitur ista conclusio quod ista: ‘A erit in b’, ab aeterno fuit vera et quod deus stante casu posito ipsam non potuit falsificasse. Hoc patet, quia praedictam propositionem fuisse in quolibet instanti praeteritoet ipsam fuisse falsam in aliquo instanti praeterito sunt incompossibiles. Similiter eadem propositi: ‘A erit in b’, priori casu retento erit vera et erit vera in quolibet instanti futuro citra b, nec deus posset de sua potentia ipsam falsificare vel facere quod esset falsa in aliquo instanti citra b quod hoc implicat contradictionem, et hoc probo sic: Ad hoc quod haec propositio sit vera: ‘A erit in b instanti futuro’, sufficiunt ista precise quod illa propositio sit et quod a producatur in b et per consequens quod possit produci in b et quod a possit non produci in b. Sed per positum haec propositio: ‘A erit in b’ erit in quolibet instanti citra b; verum est a esse producendum in b et a posse produci in b et posse non produci; igitur in quolibet instanti citra b istis positis erit haec vera; ‘A erit in b’, et illis suppositis est impossibile illam esse falsam in aliquo instanti citra b. Igitur suppositis praedictis deus non posset facere quod haec: ‘A erit in b’, esset falsa vel non vera respectu illius significati in aliquo instanti citra b.
Di dicitur quod deus non potest producete a in b, quia est modo potens ad non producendum a in b et ideo haec potest esse falsa: ‘A erit in b’ in quolibet instanti citra b, sed istud non valet probo, quia haec: ‘A erit in b’, infert istam: ‘A potest non esse in b’. Consequentia est necessaria, ut dictum est supra conclusione duodecima, et veritas consequentis nunquam arguit suum antecedens posse esse falsum.
Secundo patet hoc idem sic: ‘A in quolibet instanti citra b posse non esse in b est unum necessario requisitum ad veritatem istius: ‘A erit in b’; igitur a in aliquo instanti citra b posse non esse in b non arguit ipsam esse falsam in aliquo instanti citra b.
Tertio sic: Si deus retento casu priori posset falsificare istam: ‘A erit in b’in aliquo instanti citra b, aut hoc esset quod deus potest aliquid producete citra b aut non producere aut corrumpere. Sed ex hoc quod deus potest aliquid producere citra b, non sequitur stante casu posito quod deus possit falsificare hanc: ‘A erit in b’, quod patet ex hoc, quia produco quocumque a deo citra b non sequitur hanc esse falsam: ‘A erit in b’ stante casu posito. Nec secundum potest dari, quia quocumque corrupto citra b stante casu prius posito haec erit vera in quolibet instanti citra b: ‘A erit in b’. Nec sequitur quod praedicta propositio possit fieri a deo falsa per hoc quod deus potest aliquid non producere citra b, quia quidquid ponatur non produci a deo citra b, hoc non infert hanc esse falsam citra b priori casu posito.
Ista vero: ‘A non erit in b’, ab aeterno fuisset falsa supposito priori casu et est falsa et erit falsa in quolibet instanti citra b et in ipso b erit vera scilicet ista: ‘A non erit in b’, et in quolibet instanti post et sua opposita falsa scilicet ista: ‘A erit in b’; et impossibile esset quod deus verificaret istam post b instans vel in b instanti: ‘A erit in b’, et impossibile esset quod deus falsificaret istam post n instans vel in b instanti supposta productione ipsius a in b, ut casus supponit. Ista vero: ‘A fuit in b’, ab aeterno fuisset falsa et erit falsa usque b, nec deus potuisset istam; ‘A fuit in b’, verificasse nec poterit verificare citra b. Ista vero: ‘A non fuit in b’, ab aeterno fuisset vera et est vera et erit vera in quolibet instanti citra b et in ipso b nec potuisset deus ipsam verificasse nec poterit citra b nec in ipso b. Et in quolibet instanti post b haec erit vera: ‘A fuit in b’, nec posset deus de potentia sua istam falsificare post b supposita productione ipsius a in b. Unde in quolibet instanti post b haec: ‘A fuit in b’, erit vera, si formetur, et ipsam formari intelligibiliter post et ipsam non esse veram est impossibile. Et impossibile est omnino in aliquo instanti post b sit falsa scilicet ista: ‘A fuit in b’, sed erit necessario vera, si formetur. Tamen ex hoc non sequitur quod a necessario fuit in b vel quod necessario producebatur in b, quia contingenter producebatur in b. Igitur a simili ista consequentia non valet: Haec proposito: ‘A erit in b’, si formetur, est vera et impossibile est quod sit falsa citra b; et tamen ex hoc non sequitur quod a necessario erit in b. Cum hoc enim stat quod a contingenter erit in b et quod a possit modo non esse in b.
concl. 17 et 18: de scientia dei de contingenti>
17. Decima septima conclusio est quod si a est futurum contingens ad utrumlibet in b instanti futuro ad mille annos, deus modo praescit a futurum in b; et tamen a posse non esse in b non arguit deum posse nescire a futurum in b in aliquo instanti citra b. Probativo quia ista: ‘Deus scit a futurum in b’
Infert istam scilicet posse non fore in b, quia deus scit a esse futurum contingens ad utrumlibet. Igitur cum veritasd contingentis non inferat antecedens posse esse falsum, ista consequentia non valet: A potest non esse in b; igitur deus potest nescire a fore in b in aliquo instanti citra b.
18. Decima octava conclusio est: Si a est futurum in b, deus scivit ab aeterno quod a erit in b, tamen a posse non fore in b non arguit deum posse nescivisse a futurum in b. Et probatur ista sicut praecedens, quia a posse non fore in b est consequens ad istam: Deus scivit ab aeterno a fore in b. Secundo probatur sic, quia verum non infert impossibile. Sed haec est vera: ‘A potest non fore in b’, haec autem impossibilis: Deus potest nescivisse a fore in b, igitur etc, Quod autem sit impossibile hanc esse veram: Deus potest nescivesse vel non scrivesse a futurum in b in aliquo instanti citra b, si deus scivit a futurum in b, probo primo, quia haec est de praeterito: Deus scivit quod a erit in b; igitur postquam a est futurum in b, deus non potest non scivisse a futurum in b. Dicitur quod licet ista sit de praeterito, tamen dependet a futuro, et ideo licet deus scivit a esse futurum, tamen potest non scivisse. Contra: Licet ista: ‘Deus scivit quod a est futurum in b’, formetur de futuro, tamen si divina essentia in aliquo instanti praeterito fuit dcientia istius completi veri: ‘A est futurum’, non potest non fuisse scientia istius completi in illo instanti. Immo intellectus cuiuscumque bene dispositus vel bene dispositi horreret istam sicut falsam: ‘Deus scivit quod a est futurum’ et, ‘Deus potest non scivisse quod a est futurum’, sicut quilibet potest experiri in seipso. Praeterea secundum ista aliquis fidelis, qui credidit ressurectionem mortuorum esse futuram, posset modo non credidisse ipsam futuram, quod non est intelligibile.
Ideo dico, si a est futurum in b, deus ab aeterno scivit quod a est futurum in b, nec potest modo non scivisse quod a est futurum in b, nec in aliquo instanti citra b potest deus nonnscire vel non scivisse quod a est futurum in b ad intellectum istum: Deus non potest modo non scire vel non scivisse modo quod a est futurum, nec poterit in aliquo instanti citra b non scire in illo instanti vel non scivisse quod a est futurum in b. Tamen deus modo potest et [in quolibet instanti citra b] poterit non scire vel non scivisse in quolibet instanti post b quod a est futurum in b, quia adveniente b instanti et produco a et b instanti haec erit vera: ‘Deus non scit quod a est futurum in b’, et haec est vera: ‘Deus nunquam scivit quod a est futurum in b’, licet haec sit falsa in quolibet instanti post b: ‘Deus non scivit a fuisse futurum in b’.
obiectiones et solutiones
Ex istis, quomodo solvendae sunt tales rationes: ‘Deus scivit quod a erit in b; igitur a erit in b’. Consequentia est necessaria et antecedens est necessarium; igitur consequens; igitur a necessario erit in b. Praeterea deus praescivit ab aeterno quod iste dampnabitur; igitur iste dampnabitur, Consequentia est necessaria et antecedens necessarium; igitur consequens. Praeterea Christus dixit voce et asseruit mente quod Petrus eum. Si igitur tempore medio inter assertionem Christi et negationem Petri sic arguisset, videtur quod bene arguisset: Christus asseruit quod Petrus negabit eum; igitur negabit eum. Consequentia est plana et antecedens est necessario verum, quia ex quo Christus asseruit, imposibile est eum non asseruisse; igitur consequens est necessarium; igitur Petrus necessario negabit eum. Praeterea deus scivit ab aeterno quod iste peccabit cras; igitur peccabit cras. Antecedens est necessarium; igitur consequens; igitur iste necessario peccabit cras. Et eadem ratione quicumque peccat, necessario peccat, et quicumque peccavit, necessario peccavit.
Ad ista argomenta et omnia consimilia danda est consimilis responsio, et qui scit rispondere ad unum, scit rispondere ad omnia.
de praescientia dei
Ad primum dicendum quod si a est futurum in b, deus ab aeterno scivit quod a erit in b, et ista: ‘Deus scivit quod a erit in b’, bene infert istam: ‘A erit in b’ ita quod consequentia ista est bona et necessaria, si fiat. Et quando dicitur quod antecedens est necessarium, igitur consequens, dico quod antecedens est ista propositio: ‘Deus scivit ab aeterno quod a erit in b’, et consequens est haec propositio: ‘A erit inb’, et sicut patet ex supradictis, nulla propositio est necessario vera, quia nulla propositio est necessario. Ideo istud antecedens non est necessario verum sed contingenter est verum, sicut contingenter est, et potest non esse verum, sicut potest non esse et potest esse falsum, quia si a est futurum in b instanti, adveniente b et produco a in b instanti haec erit falsa; ‘Deus scivit quod a erit inb’. Concedo tamen, si a est futurum in b, quod haec: ‘Deus scivit ab aeterno quod a erit in b’, erit vera in quolibet instanti, si formetur in quolibet instanti citra b, et impossibile est hanc esse falsam in aliquo instanti citra b: ‘Deus scivit ab aeterno quod a erit in b’. Similiter haec quae est consequens istius consequentiae: ‘A erit in b’, erit vera in quolibet instanti citra b’, si formetur in quolibet instanti citra b, et impossibile est hanc: ‘A erit in b’esse falsam in aliquo instanti citra b. Et si inferatur ex hoc quod necessario erit in b, dicendum quo dilla consequentia non valet, sicut ne cista: Haec propositio: ‘A fuit in b’, si fuerit formata post b, postquam a est productum in b; et in quolibet instanti post b erit vera ista propositio: ‘A fuit in b’, et impossibile est vel erit quod in aliquo instanti post b haec sit falsa: ‘A fuit in b’; et ex hac non sequitur ista: ‘A necessario fuit in b’, quia a contingenter fuit in b.
Praeterea sit a aliquid creatum a deo et sit b instanti, in quo creabatur, tunc sic: Haec propositio: ‘A fuit in b’, vel haec: ‘A creabatur in b’, si formetur est vera, et impossibile est ipsam esse falsam in aliquo instanti presenti vel in aliquo instanti futuro, et tamen ex hoc non sequitur quod necessario creabatur in b vel quod a necessario fuit in b; immo cum hoc stat quod a contingenter fuit in b et quod contingenter creabatur in b. Ista est in proposito. Si a erit in b instanti futuro ad mille annos, haec: ‘A erit in b est vera et erit vera, si formetur in quolibet instanti futuro citra b, et impossibile est quod sit falsa in aliquo instanti citra b. Et tamen ex hoc non sequitur quod a necessario erit in b, sed cum hoc stat quod a contingenter erit in b et quod in quolibet instanti citra b poterit non esse in b.
Istud faciliter intelligi ex dictis supra. Dixi enim supra quod veritas propositionis est ipsa propositio, sive dicatur vera, quae est res vera, sive quia est signum verum; et ad hoc propositio sit vera, quia est signum verum, requiritur quod propositio sit vel scripta vel provata formata mentaliter. Secundo requiritur quod sit intellectiva; non enim est actu signum et per consequens signum verum, nisi alicui intelligenti sit signum. Tertio requiritur quod sit vel fuerit vel quod erit sicut propositio significat. Istis positis propositio est vera et praedicta poni et propositionem non esse veram sunt incompossibilia.
de termino ‘futurum contingens’
Aliud dixit supra in quaestione quod isti termini ‘futurum contingens ad utrumlibet’ non imponuntur ad supponendum pro aliqua re vel pro illo, quod est actualiter, sed pro illo, quod erit, non tamen necessario erit, sed poterit non esse. Quando igitur dicimus: ‘Sit a futurum contingens ad utrumlibet’, iste terminus a non imponitur ad significandum aliquam rem iam productam, sed aliquid producibile non productum, quod non necessario producetur sed libere, quod erit sed poterit non esse, ita quod iste terminus a aequivalet in significando istos terminos, ‘futurum contingens ad utrumlibet’, quod erit sed non necessario erit, sed poterit esse et non esse. Si igitur iste terminus a imponatur ad supponendum pro aliquo tali et formetur ista propositio: ‘A erit in b instanti’, ista propositio: ‘A erit in b instanti’ infert istam: ‘A poterit non esse’. Probatio quia aliqui istud negant: Ista propositio: ‘A erit in b’, aequivalet istam: ‘Futurum aliquid, quod poterit esse et non esse in b, erit in b’. Sed ista: ‘Futurum aliquid, quod poterit esse et non esse in b, erit in b’, infert istam: ‘Igitur poterit non esse in b’. Igitur ista: ‘A erit in b’, infert istam: ‘A poterit non esse in b’. Igitur istam esse veram: ‘A poterit non esse in b’, non arguit istam posse esse falsam: ‘A erit in b’, quia consequens esse verum nunquam arguit antecedens posse esse falsum.
iterum ad obiectiones
Ex istis concludo quod homines male arguunt et sunt decenti in arguendo, quando faciunttales consequentias: ‘A erit in b et a potest non esse in b; igitur haec potest esse falsa. A erit in b’. ‘Deus scivit quod a erit in b et a potest non esse in b; igitur deus potest non scire quod a erit in b’. ‘Deus scivit quod a erit in b et a poterit non esse in b; igitur deus potest non scivisse quod a erit in b’. ‘Iste credidit heri quod ressurectio mortuorum erit et ressurectio mortuorum poterit non esse, igitur iste potest modo heri non credidisse’.Omnes tales consequentiae negandae sunt, quia arguitur antecedens posse esse falsum ex hoc quod consequens est verum, qui modus arguendi nihil valet, sicut patet hic: ‘Homo albus currit’; ista consequentia est bona; ‘Igitur homo est albus’. Et si arguitur: ‘Homo est albus, igitur haec poterit esse falsa: Homo albus currit’, ista consequentia non valet, licet consequens sit verum. Ex dictis sequitur quod si a erit futurum contingens ad utrumlibet et erit in b instanti, ista propositio: ‘A erit in b’, est vera et impossibile est ipsam esse falsam citra b. Probatioquia d hoc quod sit vera, sufficiunt ista quod propositio sit formata et quod sit intellecta et quod contigat in futurum, sicut ipsa enuntiabilisest. Scribatur igitur ista propositio: ‘A erit in b’, et intelligatur ut signum illius significati et maneat scripta et intellecta continue usque b, et supponatur ut prius quod a debeat produci in b et tamen quod possit non produci in b. Ista posita precise requiruntur ad verificandum istam: ‘A erit in b’. Igitur ista poni et praedictam propositionem non esse veram sunt incompossibilia. Sed in quolibet instanti citra b haec propositio est formata et intellecta per suppositum et in quolibet instanti citra b a poterit non esse in b et a erit in b; igitur in quolibet instanti citra b illis suppositis haec erit vera: ‘A erit in b’.
Isto abito probo quod haec non potest esse falsa: ‘A erit in b’, in aliquo instanti citra b, quia si posset esse falsa in aliquo instanti citra b, hoc non esset nisi quod deus potest non producere a in b; sed hoc non arguit istam posse esse falsam: ‘A erit in b’, quia a posse non produci in b est una conditio requisita ad verificandum istam: ‘A erit in b’; igitur a posse non produci in b non arguit istam posse esse falsam: ‘A erit in b’. Igitur praedictis suppositis impossibile est quod deus falsificet istam: ‘a erit in b’, in aliquo instanti citra b.
Contra: Si haec est vera et est vera in quolibet instanti citra b et impossibile est ipsam esse falsam in aliquo instanti citra b, igitur a necessario erit in b.
Istam consequentiam ergo nego, quia ista: ‘A erit in b’, non importat nec implicat nec significat quod a necessario est in b, sed significat solum quod a erit in b et non necessario; ideo non infert istam: ‘A necessario erit in b’. Et ut istud melius intelligatur, suppono quod propositio ista sit scripta et intellecta continue usque b: A erit in b non necessario sed contingenter et poterit esse et poterit non esse in b. Ista propositio est vera, quia suppono quod a sit futurum contingens ad utrumlibet producendum in b et est vera in quolibet instanti citra b, et impossibile est quod sit falsa in aliquo instanti citra b. Et tamen non sequitur quod a necessario est in b, immo sequitur oppositum quod a non necessarioerit in b. Cum igitur per suppositum ista: ‘A erit in b’, aequivalet istam: ‘A erit in b non necessario sed contingenter et poterit produci in b et poterit non produci in b’, sequitur quod ista: ‘A erit in b’, etsi non possit esse falsa citra b, non infert istam: ‘A necessario erit’, sed istam: ‘A non necessario erit in b’.
Sed ista consequentia non valet: Deus scivit ab aeterno quod a erit in b et impossibile est deum non scivisse quod a erit in b; igitur a necessario erit in b. Immo sequitur oppositum quod a non necessario erit in b, quia per casum ista: ‘Deus scivit ab aeterno quod a est’, implicat istam: ‘Deus scivit ab aeterno quod a poterit esse et non esse’, et ista: ‘Impossibiler est deum non scivisse quod a erit in b’, impolicat istam: ‘Impossibile est deum non scivisse quod a poterit esse et quod poterit non esse in b’. Igitur si deus scivit ab aeterno quod a est in b et impossibile est deum non scivisse quod a erit in b, sequitur quod a non necessario est in b et sic sequitur oppositum illius, quod alii credebant sequi.
exemplum
Ut autem istud magis appareat, suppono unum casum. Sit a unum instanti et b aliud sequens a, et suppono quod deus, si producat utrum angelum in a, quod producat vel velit producere unum alium in b. Producat igitur deus unum angelus in a et tempore medio inter a et b. Arguitur sic: Deus produxit unum angelum in a: igitur producet alium in b. Consequentia patet per suppositum. Sed impossibile est deum non produxisse angelus in a et impossibile est quod deus verificet istam post sa: ‘Deus non produxit angelum in a’. Similiter impossibile est quod deus falsificaret istam post a: ‘Deus produxit angelum in a’, et tamen non sequitur quod deus necessario producet angelum in b, immo cu misto stat quod deus possit producere illum angelus in b; sed bene sequitur quod deus producet in b. Sequitur quod ista propositio: ‘Deus producet angelus in b’, erit vera in quolibet instanti citra b nec poterit esse falsa in aliquo instanti citra b, et tamen ex hoc non sequitur quod deus necessario producet unum angelus in b, sed sequitur oppositum, ut ex dictis patet.
Dico igitur quo dista: ‘A erit’, si a est futurum contingens ad utrumlibet, est vera et contingenter est vera, et omnis propositio vera contingenter est vera, sicut contingenter est. Tamen si a est futurum contingens ad utrumlibet, haec: ‘A erit’, non potest esse falsa in aliquo instanti citra illud instans vel tempus, in quo a erit. Et haec: ‘A non est’, est falsa et tamen contingenter est falsa, sicut contingenter est. Si tamen scribatur ista: ‘A non est’, non poterit esse vera in aliquo instanti citrs illud tempus, in quo a est.
aliae obiectiones
Sed contra ista arguitur sic: Omne futurum contingens ad utrumlibet potest esse et non esse; igitur haec: ‘A est’, potest esse vera et non vera, vera et falsa.
Secundo sic: Haec est contingens: ‘A non est’, sed sequitur: a non est; igitur deus non scivit a fore. Cum igitur antecedens sit contingens, et consequens. Igitur haec potest esse vera: ‘Deus non scivit s fore’, etiam posito, quod a est, sicut haec potest esse vera: ‘A non est’, si a sit futurum.
Tertio sic: Sequitur a non est. Igitur deus non scivit a fore; igitur qui potest facere quod antecedens sit verum, potest facere quod consequens sit verum. Sed haec potest esse vera: ‘A non est’, quia a poterit non esse; igitur haec poterit esse vera: ‘Deus non scivit a fore’.
Quartio sic et probatur quod aliquid est pertransitum, quod potest non fuisse pertransitum. Ponatur quod a mobile debeat modo moveri usque ad ostium et incohetur iste motus et sit incohatio motus b et sit locus, in quo est mobile oncohatione pertransita c. Tunc sic: A mobile est in c; igitur b incohatio motus est pertransita. Sed sequitur: B incohatio motus est pertransita, igitur a mobile movebitur post c. Consequentia ista patet per positum, quia positum est quod a debeat continuare motum suum usque ad ostium; sed incohatio non necessario est pertransita, quia tunc sequitur quod a motum necessario movetur post c, quod est falsum. Igitur b incohatio motus est pertransita et tamen non necessario est pertransita; igitur aliquid est pertransitum et tamen non necessario est pertransitum.
Quinto sic: Supponatur quod aliquis libere velit proferire vel formare et formet unam propositionem, quae sit a, et sit subiectum propositionis proferendae b et copula c et praedictum d. Incohatur illa propositio per prolationem b subiecti istius propositionis. Quo facto verum est dicere quod incohatio illius propositionis est pertransita ante prolationem c copulae illius propositionis vel d predicati et tamen non necessario est pertransita, sed potest non fuisse pertransita. Aliter sequeretur quod c et d, scilicet copula et praedicatum illius propositionis necessario formarentur post b subiectum illius propositionis. Consequens falsum, igitur antecedens. Consequentia est plana ut videtur, quia sequitur; B incohatio motus est pertransita, igitur c copula formabitur et d praedicatum per positum. Si igitur b incohatio illius propositionis necessario esset pertransita et non posset non fuisse pertransita, sequeretur quod c et d, copula et praedicatum, necessario formarentur post b incohationem pertransitam.
Sexto sic: Petrus heri fuit securus de beatitudine sua et potest hodie non fuisse securus; igitur aliquid est pertransitum et tamen potest non fuisse pertransitum. Probativo assumiti scilicet quod beatus Petrus, qui heri fuit securus, potest hodie non fuisse securus, quia potest hodie adnihilari et non esse beatus et per consequens non fuisse securus; igitur etc.
solutiones
Ad primum istorum dicendum quod haec propositio formata: ‘A est in b’, non est futurum contingens ad utrumlibet, licet formetur de futuro contingenti ad utrumlibet, nec est vera contingenter ad utrumlibet, sed est determinate vera, et impossibile est quod sit falsa respectu illius significati stante significatione terminorum citra instans vel tempus, in quo a est; et tamen ex hoc non sequitur quod a necessario est. A vero produco haec eadem propositio est falsa, si maneat scripta, et impossibile est ex tunc eam verificari scilicet istam: ‘A est in b instanti’, quia impossibile est b esse post b.
Si arguitur contra hoc sic: Tu dicis quod instans b futurum non est aliquid positivum reale nec erit, quid ergo facit ad hoc quod propositio formata sit vera vel falsa? Dicendum quod instans illud nihil facit nec facies in aeternum sicut locus proprie acceptus non est aliquid; tamen ex quo talia participimus et intelligimus et eis nomina imponimus et ab eis nominamus res veras, non est mirabile, si propositiones a nobis formatae in ordine ad talia sint verae vel falsae. Verbi gratia Commentator concedit motum posse fieri in vacuo. Ponatur igitur quod mobile a moveatur in vacuo et sit una pars vacui b aequalis ipsi rei motae et alia c. Tunc sic: Quando a mobile non est in b, non est in c et impossibile est ipsum a in eodem instanti non esse in b, quando est in b.
Et si fuit in b, impossibile est hanc esse falsam: ‘A fuit in b’ respectu illius significati, et tamen b non est aliquid nec c est aliquid, quia pars vacui non est aliquid. Igitur talis modus arguendi non valet; et si talia argumenta aliquidvalerent, illi qui arguunt habent illa solvere, ex quo ex propiis eorum principiis sequitur quod propositiones sunt verae et falsae respectu illorum, quae nihil sunt.
Ad secundum dicendum quod haec propositio: ‘A non est’, est res contingens et est contingenter, sed non est res futurs contingenter ad utrumlibet nec est futura falsa contingenter ad utrumlibet, sed est determinate falsa illo casu posito, et impossibile est eam esse veram usque ad tempus certum, ut patet ex dictis.
Ad tertium dicendum quo dista: ‘A non est’, determinate falsa nec potest verificari citr productionem ipsius a. Ergo arguens assumit falsum.
Ad quartum dicendum quod incohatio motus localis est locus, qui primo acquiritur ipsi mobili et incohationem motuslocalis pertransiri non est aliud quam illum locum primo acquisitum deseri a re mota. Dico igitur quod si incohatio motus est pertransita, impossibile est ipsam non fuisse pertransitam, et si fuit incohatio motus, impossibile est ipsam non fuisse incohationem. Et tamen illa incohatio non necessario fuit incohatio nec necessario fuit pertransita, sicut mobile non necessario acquisivit locummnec necessario dimisit locum illum; tamen si fuit in loco illo, impossibile est ipsum non fuisse in loco illo, et si deseruit locum illum, impossibile est ipsum non deseruisse locum illum. Et quando arguitur: Ista consequentia est bona: Incohatio motus est pertransita; igitur a movebitur post c; sed potest non moveri post c; igitur incohatio motus potest non fuisse incohatio et non fuisse pertransita, dicendum quod ista ultima consequentia non valet stante casu priori, sicut potest ostendi per id exemplum. Si enim ponatur quod aliqua res moveat se libere vel libere incohet et terminet, ista consequentia est bona: A fuit in loco, qui est pars spatii pertranseundi, et motus non est terminatus; igitur a est in aliqua parte illius spatii et erit post in alia, et tamen ista consequentia non valet: A potest non esse in loco, in quo erit; igitur s potest non fuisse in loco, in quo fuit. Nec sequitur: A non potest non fuisse in loco, in quo fuit; igitur necessario est in loco, in quo est; et per ista patet responsio ad quintum.
Ad sextum dicendum quod beatus Petrus heri fuit certus de sua beatitudine, et impossibile est ipsum modo heri non fuisse certum de sua beatitudine, et concedo quod Petrus posset adnihilari et non esse beatus; sed hoc non arguit quod possibile sit beatum Petrum heri non fuisse certum de sua beatitudinevel quod semper erit beatus. Ne cista consequentia non valet: Beatus Petrus non potuit non fuisse certus de sua beatitudine vel quod semper erit beatus, igitur non potest non esse beatus; immo sequitur oppositum; ista enim consequentia est bona: Beatus Petrus non potest non fuisse certus de sua beatitudine vel quod semper erit beatus; igitur beatus Petrus potest non esse beatus, quia oppositum beatitudinis beati Petri heri habitae et praeteritae fuit oppositum contingens ad utrumlibet scilicet beatum Petrum semper fore beatum, significatum istius completi: Petrus semper est beatus. Ideo ista: Beatum Petrum heri fuisse certum quod semper est beatus, implicat istam: Beatus Peteus heri fuit certus quod potest esse non beatus, quae infert istam: Petrus potest esse non beatus. Sequitur igitur a primo ad ultimum: Beatus Petrus heri fuit certus et impossibile est eum non fuisse certum quod semper erit beatus. Igitur beatus Petrus potest non esse beatus. Igitur istud consequens esse verum non arguit antecedens posse esse falsum. Videtur igitur mihi quod nec oportet dicere propter talia argomenta quod omnia eveniunt ex necessitate, nec concedere tales propositiones non intelligibiles: Id quod fuit, potest modo non fuisse; deus potest modo ab aeterno non praescivisse a fore vel quod a est; beatus Petrus heri fuit certus quod semper est beatus, et potest modo heri non fuisse certus, nec aliquam consimilem.
ad quaestionem
Ad quaestionem dico quod futurum contingens ad utrumlibet potest dici res, quae est et potest esse et non esse sicut anima Antichristi vel simile aliquid. Alio modo potest dici contingens futurum ad utrumlibet sicut totale siginificatum istius completi: Anima Antichristi erit, loquendo de futuro contingenti ad utrumlibet. Primo modo dico quod deus necessario cognoscit futurum contingens ad utrumlibet et necessario ab aeterno cognovit et necessario ab aeterno cognoscet, sicut patet deanima Antichristi loquendo de futuro contingenti ad utrumlibet. Secundo modo dico quod deus necessario ab aeterno cognovit futura contingentia ad utrumlibet et necessario cognoscet, quamdiu sunt futura contingentia ad utrumlibet, sed productis futuris contingentibus ad utrumlibet primo modo acceptis deus futura contingentia ad utrumlibet secundomodo accepta non necessario cognoscet, quia producta anima Antichristi in b instanti haec erit falsa: Anima Antichristi est (1. erit) in b, et impossibile est ipsam vel erit ipsam esse veram post b. Et per consequens tunc est verum dicere quod deus non cognoscit quod anima Antichristi est (1. erit) in b, et per consequens quodnon necessario cognoscit quod anima Antichristi erit in b. Similiter deus posset adnihilare animam Antichristi et ipsam nunquam ricreare; quo posito haec esset vera tunc: Deus non cognoscit quod anima Antichristi est. Si vero supponatur quod deus semper velit conservare animam Antichristi, tunc semper foret verum dicere quod deus cognoscit quod anima Antichristi est; sed non erit tunc verum dicere quod anima Antichristi est in b instanti, in quo iam anima illa est futura et producendo.
Ad argumentum in oppositum patet ex dictis.
No comments:
Post a Comment